موشکی غولپیکر با غرش مهیب از زمین جدا میشود، مسیرش را در آسمان طی میکند و در حالیکه همه انتظار نابودیاش در فضا یا اقیانوس را دارند، دوباره همانند آسانسوری معکوس به زمین بازمیگردد و روی پاهای فلزی خود میایستد. یک دهه پیش، اسپیسایکس جهان را با نشان دادن این صحنه شگفتزده کرد. اکنون، چین آماده است تا در نخستین تلاش جدی برای فرود موشکهای مداری و آغاز رقابتی تازه برای آیندهی فضا، همین نشان دادن را به نام خود تکرار کند.
بهریپورت اسپیسنیوز، چین در آستانهی لاگین به مرحلهای تازه از برنامهی فضایی قرار دارد؛ گامی که بازیابی مرحلهی نخست موشک پس از پرتاب مداری را به واقعیت نزدیک میسازد. در ماههای اخیر، شرکت علوم و فناوری هوافضای چین (CASC) و شرکت خصوصی لنداسپیس با انجام آزمایشهای موفق، مسیر را برای پروازهای آزمایشی «لانگ مارچ ۱۲A» و «ژوچوئه ۳» هموار کردهاند؛ پروازهایی که احتمال میرود تا پایان سال انجام شوند. البته، تجربه نشان داده رسیدن به فرود کامل نیازمند تلاشهای متعدد و آزمایشهای پیدرپی است.
آکادمی فناوری پرواز فضایی شانگهای وابسته به CASC، با انجام آزمایش موفق موتور مرحلهی دوم لانگ مارچ ۱۲A در تأسیسات پرتاب دریایی هاییانگ در استان شاندونگ، نشانهای آشکار از آمادگی برای پرتاب مداری ارائه کرده است. این پرتابگر با قطر چهار متر و موتورهای متان-اکسیژن مایع، توانایی حمل ۱۲ تن محموله به مدار پایین زمین را دارد. ساخت این موشک بخشی از برنامه کلان گسترش بندر فضایی دریایی شرقی محسوب میشود که قرار است تا پایان دهه، امکان انجام صد پرتاب در سال را فراهم کند.
شرکت لنداسپیس نیز آمادهی نخستین پرتاب ژوچوئه ۳ است؛ موشکی که از جرم ۶۶۰ تن و ظرفیت حمل بیش از ۲۰ تن محموله به مدار پایین برخوردار است. این شرکت علاوه بر ساخت سکوی پرتاب اختصاصی در جیوچوان، در حال تکمیل سکوی بازیابی است تا مرحلهی نخست موشک بدون نیاز به برگشت پرمصرف، در همان مسیر فرود آورده شود.
اما رقابت به دو بازیگر مذکور محدود نمیشود. شرکتهایی مانند گلکتیک انرژی با پرتابگر پالاس ۱، دیپبلو ایروسپیس با نبولا ۱، اوریناسپیس با گرویتی ۲ و اسپیسپایونیر با تیانلونگ ۳ نیز در حال ساخت موشکهای چندبارمصرف هستند. حتی شرکت کاساسپیس، منشعب از آکادمی علوم چین، برنامه دارد تا سال ۲۰۲۷ پرتابگر لیجیان ۲ را به توانایی استفاده مجدد مجهز کند.
پس از سالها سرمایهگذاری، حمایت دولتی و رشد سریع استارتاپهای فضایی، چین اکنون در نقطهای قرار دارد که بازیابی مرحلهی نخست موشکها دیگر دور از دسترس به نظر نمیرسد. هرچند نخستین هدف رساندن موشکها به مدار است، فرود موفق مرحلهی نخست میتواند نقطه عطفی حیاتی برای آیندهی جاهطلبیهای فضایی چین باشد و مسیر را برای پرتابهای پرتعداد و اقتصادی هموار سازد.