مسئله گرمایش جهانی هرساله بغرنجتر میشود، در چنین وضعیت وخیمی ایده استفاده از اقیانوسها برای جذب دیاکسید کربن (CO2) جذابتر از همیشه به نظر میرسد. اما مطالعات جدید آب پاکی را روی دست طرفداران این ایده میریزد. کارشناسان هیئت دریایی اروپا هشدار میدهند که شتابزدگی در اجرای این طرحها بدون نظارت دقیق، میتواند خطرات جبرانناپذیری برای اکوسیستم دریایی داشته باشد.
براساس ریپورت ScienceDaily، مطالعات کارشناسان هیئت دریایی اروپا، تکنولوژیهای فعلی هنوز برای تبدیل اقیانوس به مخزن کربن آماده نیست. آنها تأکید میکنند تا زمانی که پادمانهای ایمنیی قوی ایجاد نشود و اثبات نشود که این روشها (موسوم به mCDR) بدون ایجاد مشکلات زیستمحیطی جدید کار میکنند، نباید آنها را در مقیاس بزرگ اجرا کرد.
«هلن موری»، محقق ارشد انستیتوی تحقیقات هوای نروژ، میگوید: «اقیانوسها میتوانند بخشی از راهحل باشند، اما ما باید پیش از گسترش کار، روشهای محافظت از آنها را تقویت کنیم. مسئله حفاظت از اقیانوس به صلاح عموم است.»
پاک کردن دیاکسیدکربن با اقیانوسها
روشهای mCDR بر ظرفیت طبیعی اقیانوس برای جذب کربن تکیه دارند و به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
- روشهای بیولوژیکی: شامل افزایش رشد پلانکتونها یا جلبکهای دریایی است تا هنگام رشد، دیاکسید کربن را جذب کنند.
- روشهای شیمیایی و فیزیکی: شامل سیستمهایی است که مستقیماً CO2 را از آب دریا استخراج میکنند.
کربن استخراجشده سپس در رسوبات اعماق دریا، بستر اقیانوس یا ساختارهای زمینشناسی ثبت میشود. اما مسئله اصلی اینجاست که هنوز نمیدانیم این دستکاریها چه تأثیری بر زنجیره غذایی دریایی خواهد داشت.
درحالحاضر راهحل اصلی سازمانها قطع مصرف سوختهای فسیلی است، پس چرا اصلاً باید به سراغ چنین راهحلهای پیچیدهای رفت؟ در پاسخ باید گفت برخی صنایع مانند هوانوردی و کشتیرانی به سختی کربنزدایی میشوند. طبق اهداف Net Zero باید تا سال ۲۰۵۰ تمام انتشار کربنی را که میتوانیم پاک کردن کنیم و مابقی را با جذب کربن از جو جبران کنیم. طبق سناریوهای هیئت بیندولتی تغییر اقلیم (IPCC) ما نیاز داریم تا پایان قرن سالانه بین ۵ تا ۱۰ گیگاتن CO2 را از جو پاک کردن کنیم. به همین دلیل ایدهای مانند انتقال CO2 به اقیانوسها مطرح شد.
بزرگترین مانع فنی چنین راهکاری ماهیت متغیر اقیانوس است. برخلاف ثبت کربن در سنگهای زیرزمینی خشکی، اقیانوس مدام درحال حرکت است. هلن موری توضیح میدهد: «اگر کربن را در اقیانوس ثبت کنید، کنترل و پایش آن بسیار دشوار است چون اقیانوس ساکن نمیماند.» این موضوع باعث ایجاد چالشهای مختلف میشود: برای مثال چگونه میتوان ثابت کرد که یک شرکت واقعاً مقدار ادعا شده کربن را پاک کردن کرده است؟ یا اینکه چه تضمینی هست که کربن ثبتشده پس از چند سال دوباره به جو بازنگردد؟
نوتیفیکیشن نهایی ریپورت محققان این است که اولویت مطلق باید با کاهش انتشار گازهای گلخانهای باشد که روشهای آن شناختهشده و اثباتشده هستند. تکنولوژیهای دریایی هنوز نابالغاند و تا زمانی که استانداردهای نظارتی دقیق برای آنها تدوین نشود، نباید به عنوان استراتژی اصلی در نظر گرفته شوند.
