یک مطالعه گسترده روی ۸ هزار و ۳۰۰ کودک آمریکایی نشان میدهد که گشتوگذار در شبکههای اجتماعی دشمن شماره یک تمرکز در سنین رشد است و میتواند عامل مهمی در افزایش آمارهای اختلال کمتوجهی-بیشفعالی (ADHD) باشد. نکته جالب این است که بازیهای ویدیویی چنین تأثیرات منفی ندارند.
براساس ریپورت گاردین، محققان مؤسسه کارولینسکا سوئد و دانشگاه علوم پزشکی اورگان آمریکا دریافتند که استفاده مداوم از شبکههای اجتماعی با افزایش علائم بیتوجهی در کودکان ارتباط مستقیم دارد.
متخصصان علوم اعصاب شناختی توضیح میدهند:
«شبکههای اجتماعی با سیل بیانتهای نوتیفیکیشنها و نوتیفیکیشنها ذهن را بمباران میکنند. حتی فکر کردن به اینکه «آیا نوتیفیکیشنی آمده یا نه» به تنهایی یک حواسپرتی ذهنی ایجاد میکند و توانایی مغز برای تمرکز عمیق را کاهش میدهد.»
تأثیر شبکههای اجتماعی بر ایجاد ADHD در کودکان
آمارهای محققان در این پژوهش نگرانکننده است. این مطالعه نشان داد که استفاده از شبکههای اجتماعی از میانگین ۳۰ دقیقه در روز (در ۹ سالگی) به ۲.۵ ساعت در روز (در ۱۳ سالگی) میرسد. این درحالی است که بسیاری از این کودکان هنوز به سن قانونی ۱۳ سال برای عضویت در سکوی نرمافزاریهایی مثل اینستاگرام نرسیدهاند. همزمان، نرخ شیوع ADHD در کودکان آمریکایی از ۹.۵ درصد در سال ۲۰۰۳ به ۱۱.۳ درصد در سال ۲۰۲۲ افزایش یافته است که محققان معتقدند شبکههای اجتماعی یکی از مقصران اصلی این روند صعودی هستند.
بهزعم محققان، این ارتباط مستقل از وضعیت اقتصادی خانواده یا استعداد ژنتیکی کودک است. حتی کودکانی که هیچ زمینه قبلی برای بیشفعالی نداشتند، با افزایش مصرف شبکههای اجتماعی، علائم کاهش تمرکز را نشان دادند.
یکی از یافتههای جالب و غیرمنتظره این تحقیق، بیخطر بودن نسبی بازیهاست. تحلیل دادهها نشان داد که هیچ ارتباطی بین تماشای تلویزیون یا انجام بازیهای ویدیویی با علائم ADHD وجود ندارد. محققان میگویند بازیها معمولاً نیازمند تمرکز مداوم روی یک هدف مشخص هستند. اما شبکههای اجتماعی بر پایه پریدن سریع از یک محتوا به محتوای دیگر و قطع مکرر توجه طراحی شدهاند.
پس اگر فرزندتان ساعتها مشغول بازی است، شاید برای چشمانش مضر باشد، اما لزوماً تمرکزش را نابود نمیکند؛ اما اسکرولکردن در اینستاگرام داستان متفاوتی دارد.
یافتههای این پژوهش در ژورنال AAP منتشر شده است.
