تحقیقات جدید نشان می‌دهد قدیمی‌ترین مومیایی‌های جهان ۱۰ هزار سال پیش در چین و آسیای جنوب شرقی با روش عجیبی ایجاد شده‌اند؛ محققان دانشگاه پکینگ چین دریافتند در آن زمان با خشک‌کردن اجساد با دود آنها را مومیایی می‌کردند. این کشف تاریخچه این آیین باستانی را هزاران سال قدیمی‌تر از نمونه‌های مشهور مصری و شیلیایی می‌کند.
براساس ریپورت لایوساینس، دانشمندان برای مدت‌ها با یک معما روبه‌رو بودند، چرا تعداد زیادی از اسکلت‌های کشف‌شده در گورهای ۴ تا ۱۲ هزار ساله در چین و آسیای جنوب شرقی در حالتی بسیار خمیده و شبیه به وضعیت جنینی دفن شده‌اند؟
این وضعیت غیرطبیعی نشان می‌دهد که بدن پس از مرگ به شکلی خاص آماده‌سازی شده است. محققان سرنخ‌هایی از سوختگی روی استخوان‌ها دیدن کرده‌اند که نشان‌دهنده یک آیین تدفین خاص با استفاده از آتش است.
مومیایی‌های ۱۰ هزار ساله چین
محققان برای حل این معما از روش‌های پیشرفته و غیرمخرب مانند اشعه ایکس و طیف‌سنجی فروسرخ استفاده کردند. نتایج تحلیل‌ها نشان داد که استخوان‌ها در معرض حرارت با شدت کم قرار گرفته و با دوده پوشیده شده‌اند، اما شواهدی از سوزاندن کامل (مانند آنچه در مراسم خاکسترکردن جسد دیده می‌شود) وجود ندارد. این یافته‌ها تایید می‌کند که یک فرایند تخصصی برای خشک‌کردن جسد با دود در جوامع شکارچی-گردآورنده آن دوران رواج داشته است.
«شیائو-چون هانگ»، نویسنده اصلی این تحقیق، می‌گوید:
«دوددادن احتمالاً معانی معنوی، مذهبی یا فرهنگی داشته که بسیار فراتر از به تأخیرانداختن پوسیدگی بوده است… این کار حضور فیزیکی و قابل دیدن متوفی را طولانی‌تر می‌کرد و به آنها اجازه می‌داد تا به شکلی ملموس در میان زندگان باقی بمانند.»
نکته جالب اینکه این روش تدفین از بین نرفته است. محققان با سفر به پاپوآ در اندونزی دیدن کردند که مردم بومی «دانی» و «پومو» هنوز هم اجساد نیاکان خود را با روشی مشابه مومیایی می‌کنند. آنها بدن متوفی را محکم می‌بندند، روی آتش با حرارت ملایم قرار می‌دهند و آن‌قدر دود می‌دهند تا جسد کاملاً سیاه و خشک شود. این دیدن زنده، یک مدرک قوی برای تفسیر یافته‌های باستان‌شناسی فراهم کرد.
این یافته‌ها تاییدی بر یک نظریه مهم درباره تاریخ مهاجرت انسان به نام «مدل دو لایه» نیز هستند. این مدل بیان می‌کند که موج اول انسان‌ها (شکارچی-گردآورندگان) حدود ۶۵ هزار سال پیش وارد آسیای جنوب شرقی شدند و از موج دوم (کشاورزان دوران نوسنگی) که بسیار دیرتر و حدود ۴ هزار سال پیش به این منطقه رسیدند، کاملاً متمایز بودند. وجود این سنت تدفین در میان جوامع باستانی و تداوم آن تا به امروز در میان برخی اقوام بومی، نشان‌دهنده یک پیوند فرهنگی و بیولوژیکی عمیق و پایدار است که قدمت آن ممکن است به بیش از ۴۰ هزار سال پیش بازگردد.
یافته‌های این پژوهش در ژورنال PNAS منتشر شده است.
