بامداد چهارشنبه به وقت ایران، موشک استارشیپ دهمین پرواز آزمایشی یکپارچهی خود را انجام داد و بالاخره توانست با قطع زنجیرهی شکستهای قبلی، به تمام اهداف تعیینشدهی خود دست یابد. بااینحال، اسپیس ایکس بهزودی ورژنی کنونی از این موشک غولپیکره نقرهای را کنار خواهد گذاشت و به سراغ پرتاب مدلهای بهبودیافتهتر خواهد رفت.
اسپیس ایکس در حال ساخت استارشیپ است تا به مسکونیسازی مریخ به دست بشر کمک کند. طبق گفتهی ایلان ماسک، برای رسیدن به این هدف بلندپروازانه، ابرموشک اسپیس ایکس که بزرگترین و قدرتمندترین وسیلهی پرتاب ساختهشده در تاریخ محسوب میشود، باید بهمراتب بزرگتر شود.
استارشیپ از دو عنصر ساختهشده از استیل ضدزنگ تشکیل شده: یک بوستر عظیم به نام سوپر هوی و یک مرحلهی فوقانی که استارشیپ یا به اختصار «شیپ» نامیده میشود. هر دو مرحلهی استارشیپ از موتورهای قدرتمند رپتور نیرو میگیرند و بهگونهای طراحی شدهاند تا بهصورت کامل و سریع چندبارمصرف باشند.
مدل کنونی استارشیپ معروف به «ورژن ۲»، ۱۲۱ متر ارتفاع دارد و درمجموع از قدرت ۳۹ موتور رپتور بهره میگیرد: ۳۳ موتور روی سوپر هوی و ۶ موتور روی شیپ. اما ورژنهای بعدی قرار است از این هم قویتر و بزرگتر باشند. ماسک در رویداد بهروزرسانی استارشیپ که ماه مه گذشته بهصورت زنده پخش شد، گفت ورژن بعدی به نام «ورژن ۳»، ۱۲۴٫۴ متر ارتفاع خواهد داشت. یکی از اسلایدهای ارائه نیز ورژنای با نام «استارشیپ آینده» را نشان داد که ارتفاعش به ۱۴۲ متر میرسد.
مدل ۱۴۲ متری استارشیپ احتمالاً همان «ورژن ۴» (V4) است که ماسک دوشنبه ۲۵ اوت، یک روز پیش از پرواز دهم، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس دربارهاش صحبت کرد. او نوشت:
استارشیپ ورژن ۴ با افزودن ۳ موتور رپتور دیگر به فضاپیمایی بسیار بلندتر، ۴۲ موتور خواهد داشت. این فضاپیما در سال ۲۰۲۷ پرواز خواهد کرد. استارشیپ ورژن ۳ ارتقایی عظیم نسبت به ورژن ۲ کنونی است و باید تا پایان سال مراحل تولید و آزمایش را تکمیل و از سال بعد، پروازهای سنگینش را آغاز کند.
اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، برخی از ورژنهای سوم استارشیپ عازم مریخ خواهند شد. اسپیس ایکس سال ۲۰۲۶ را برای انجام نخستین مأموریتهای استارشیپ به مریخ که از نوع آزمایشی، بدون سرنشین و فاقد تجهیزات خواهند بود، هدف قرار داده است.
دن هوت، ریپورتگر اسپیس ایکس، عصر دوشنبه در پخش اینترنتی پرواز دهم با اشاره به مأموریتهای مریخی استارشیپ، گفت: «آنها فقط قرار است سطحنشینهایی با حداقل دوامپذیری را بهطور مستقیم از بخش پایینی بدنه موشک و بدون استفاده از پایههای فرود، روی سطح مریخ قرار دهند. این مأموریتها صرفاً به ما کمک میکنند تا ثابت کنیم که واقعاً قادر به رسیدن به مریخ هستیم. میخواهیم روی یادگیری تا بیشترین حد ممکن تمرکز کنیم و نیازمندیهای سفر و فرود را نشان دهیم.»
اگر همه چیز با ناوگان آزمایشی مریخ خوب پیش برود، اسپیس ایکس در پنجره پرتاب بعدی مریخ در سالهای ۲۰۲۸-۲۰۲۹، سطح فعالیتهایش را افزایش خواهد داد. (مریخ و زمین هر ۲۶ ماه یک بار برای پرواز بینسیارهای همراستا میشوند.)
آماندا لی، دیگر ریپورتگر اسپیس ایکس که در همراهی با هوت، پخش زنده دوشنبه را برگزار کرد، گفت: «ما تلاش میکنیم زیرساختهای اولیه را فرود آورده و تجهیزات بیشتری فرستادن و منابع موجود در سیاره را ارزیابی کنیم»، وی نیز با اشاره به ربات انساننمای تسلا، افزود اپتیموس نیز در پرواز حضور خواهد داشت تا کارهای سنگین اولیه را انجام دهد».
هوت سپس گفت از پنجره پرتاب ۲۰۳۰-۲۰۳۱ به بعد، «به افزایش میزان بار فرستادنی در هر فضاپیما ادامه دادن خواهیم داد و همزمان به احداث زیرساخت بیشتر، یافتن منابع و تولید سوخت برای فضاپیماهایی میپردازیم که از مریخ بازمیگردند. تا سال ۲۰۳۳، میخواهیم میزان بار هر استارشیپ را دو برابر کنیم و به تدریج به فراهمکردن زمینهی حضور خودکفا در سیاره سرخ نزدیک شویم».
رسیدن به آن نقطه آسان ناست؛ تمام پروازهای قبلی استارشیپ زیرمداری بودهاند و این موشک هنوز حتی به مدار زمین نرسیده است. سه پرواز آزمایشی اخیر پیش از پرواز دهم نیز به انفجار زودهنگام استارشیپ ختم شدند.
چالش دیگر، وارد کردن مخازن استارشیپ در مدار زمین است. مرحله فوقانی در هر پرواز با سوخت کم پرتاب میشود تا وزن بیشتری برای بار داشته باشد. درنتیجه، استارشیپهایی که به ماه یا مریخ میروند، باید پیش از آغاز سفرشان، چندین بار در مدار زمین سوختگیری کنند.
ماسک گفت: «تا جایی که اطلاع دارم، هیچکس تاکنون انتقال سوخت در مدار را در این مقیاس آزمایش نکرده است.» اسپیس ایکس قصد دارد سال آینده به سراغ آزمایش سوختگیری مداری با استارشیپ برود. ماسک در نهایت گفت: