بنیاد ویکیمدیا، سازمان غیرانتفاعی میزبان ویکیپدیا، از شرکتهای هوش مصنوعی خواست تا استخراج (اسکرپینگ) رایگان دادههای این دایرهالمعارف آنلاین را برای آموزش مدلهای خود متوقف کنند. درخواست ویکیپدیا ساده است: بهجای فشارآوردن به سرورهای رایگان این وبسایت، از رابط برنامهنویسی پولی این شرکت، یعنی Wikimedia Enterprise، استفاده کنید.
ویکیمدیا استدلال میکند که مدلهای هوش مصنوعی برای حفظ کیفیت و عملکرد خود به اطلاعات باکیفیت و اصلاحشده توسط انسان نیاز دارند و ویکیپدیا، با شبکه گسترده ویراستاران داوطلب خود که محتوا را به بیش از ۳۰۰ زبان بهروز نگه میدارند، یکی از ارزشمندترین منابع در این باره است.
درخواست ویکیپدیا از شرکتهای هوش مصنوعی
این درخواست در زمانی مطرح میشود که مدل کسبوکار ویکیپدیا مستقیماً توسط همان فناوریهایی که از دادههای آن تغذیه میکنند، تهدید میشود. اکنون یوزران بهجای کشف در ویکیپدیا، بهطور فزایندهای سؤالات خود را از چتباتهای هوش مصنوعی میپرسند.
از سویی ویکیپدیا (هفتمین وبسایت پربازدید جهان) برای تأمین هزینههای خود (۱۷۹ میلیون دلار در سال مالی ۲۰۲۳-۲۰۲۴) به کمکهای مالی مردمی متکی است و تبلیغات نشان دادن نمیدهد. وقتی یوزران بهجای بازدید مستقیم از سایت، از ChatGPT استفاده میکنند، درخواستهای کمک مالی بالای صفحه را نمیبینند و این موضوع درآمد بنیاد را به خطر میاندازد.
نیز بنیاد ویکیمدیا اخیراً متوجه شد که ترافیک بالای غیرمعمول در ماههای مه و ژوئن ناشی از باتهای هوش مصنوعی بوده که سعی در پنهانکردن هویت خود و اسکرپکردن دادهها داشتهاند. این درحالی است که بازدید انسانی از صفحات ۸ درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.
ویکیمدیا در بیانیه خود استدلال میکند که نقش ویکیپدیا بهعنوان ستون فقرات دانش در اینترنت اکنون از هر زمان دیگری مهمتر است. به گفته متخصصان، این نگرانی هست که هوش مصنوعی با نبود اطلاعات دست اول درنهایت شروع به خودخواری کند. هوش مصنوعی مولد ناتوان است بدون دانشِ جدید و ایجادشده توسط انسان وجود داشته باشد. بدون آن، سیستمهای هوش مصنوعی دچار فروپاشی میشوند.
مطالعات نشان دادهاند زمانی که توسعهدهندگان هوش مصنوعی سعی میکنند ویکیپدیا را از دادههای آموزشی خود پاک کردن کنند، «پاسخهای حاصل بهطور قابلتوجهی دقت کمتر، تنوع کمتر و قابلیت راستیآزمایی کمتری دارند.»
درکل شفافیت ویکیپدیا (ارائه ارجاعات و منابع قابل تایید و ثبت عمومی تمام تغییرات) آن را به یکی از قابل اعتمادترین سکوی نرمافزاریها تبدیل کرده است؛ جایی که هیچ الگوریتمی رفتار شما را ردیابی نمیکند و همه دقیقاً اطلاعات یکسانی را میبینند. درکل ویکیمدیا از توسعهدهندگان هوش مصنوعی میخواهد که محتوای آن را مسئولانه مصرف کنند. این مسئولیتپذیری شامل حمایت مالی نیز میشود.
البته ویکیمدیا تأکید میکند که با هوش مصنوعی مخالف نیست و حتی از آن برای کمک به ویراستاران در کارهای خستهکننده (مانند ترجمه خودکار) استفاده میکند؛ اما این ابزارها باید برای حمایت از انسانها باشند، نه جایگزینی آنها.
