باستان‌شناسان در عراق بقایای ساختمانی ۵۰۰۰ ساله را کشف کرده‌اند که احتمال می‌رود به‌عنوان معبد یا مکانی مقدس برای نیایش مورد استفاده قرار گرفته باشد. بنای یادشده که در محوطه باستان‌شناسی کانی شای در شمال استان سلیمانیه و در دامنه‌های کوه‌های زاگرس کشف شده است، از نظر معماری بسیار شاخص و بزرگ به نظر می‌رسد و قدمت آن به دوران اوروک، یعنی عصر شکل‌گیری نخستین شهرهای جهان در ۴هزار تا ۳۱۰۰ سال پیش از میلاد باز می‌گردد.
اوروک باستان شهری با جمعیتی حدود ۸۰ هزار نفر بود که در مساحتی تا حدود ۴۰۰ هکتار گسترده شده و دارای شبکه‌ای شطرنجی از خیابان‌ها و نواحی با یوزری‌های مختلف، مانند مناطق اداری و مسکونی بود.
بنای مذکور احتمالاً بین سال‌های ۳۳۰۰ تا ۳۱۰۰ پیش از میلاد ساخته شده و چون، با در نظر گرفتن سبک معماری، به نظر می‌رسد یوزری رسمی و عمومی داشته و ممکن است به عنوان مکانی مقدس یا معبد مورد استفاده قرار گرفته باشد.
کاوش‌های اخیر در کانی شای علاوه بر ساختمان مورد بحث، چندین اثر باستانی دیگر را نیز آشکار کرده است. از جمله این آثار می‌توان به مهرهای استوانه‌ای اشاره کرد که نقش مهمی در اداره و قدرت سیاسی آن زمان داشتند. نیز قطعاتی از آویز طلایی کشف شده که ممکن است نماد نشان دادن اجتماعی ثروت در جامعه محلی بوده باشد.
به‌ریپورت لایوساینس، باستان‌شناسان در همین محوطه نمونه‌هایی از تزئینات مخروطی‌شکل را نیز پیدا کردند که از خاک‌پخته یا سنگ ساخته شده بودند. نوک این مخروط‌ها در گچ تازه دیوار فرو می‌رفت و سپس سطح صاف آن‌ها رنگ‌بندی‌آمیزی می‌شد تا الگوهای هندسی مانند مثلث و زیگزاگ روی دیوار شکل بگیرد.
