رویداد ملی صنایع خلاق در روزهای ۱۴ و ۱۵ آبان با حضور جمعی از مدیران دولتی، فعالان بخش خصوصی و متخصصان فرهنگ و فناوری، در سالن همایش‌های بین‌المللی رایزن برگزار شد. این رویداد به همت مؤسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر با هدف گفت‌وگو، هم‌افزایی و تبیین مسیرهای جدید توسعه در حوزه صنایع خلاق برگزار شد و طی دو روز، هشت پنل تخصصی به بررسی کردن ابعاد مختلف زیست‌بوم خلاق کشور خرید.
سیدصادق پژمان، مدیرعامل مؤسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر، بر لزوم بازتعریف نقش دولت در حمایت از صنایع خلاق تأکید کرد و گفت: «اگر قرار است این حوزه رشد کند، دولت باید از تصدی‌گری فاصله بگیرد و به تسهیل‌گری روی آورد. نهادهای دولتی باید بیشتر شنونده و پشتیبان باشند تا تصمیم‌گیرنده نهایی.» پژمان محور اصلی این تحول را در پیوند میان خلاقیت، فناوری و سرمایه اجتماعی دانست و تأکید کرد که زیرساخت فرهنگی، شرط لازم برای شکل‌گیری اقتصاد خلاق است.
روز نخست: گفت‌وگو درباره زیرساخت‌ها، قانون‌گذاری و حکمرانی
در نخستین روز، پنل‌های تخصصی با تمرکز بر چالش‌های درونی زیست‌بوم خلاق و نقش دولت در توسعه این بخش برگزار شد.
در پنل نخست با عنوان «سرمایه‌گذاری و توسعه بازار صنایع خلاق»، مدیران استارتاپ‌ها و نهادهای مالی بر این نکته تاکید کردند که اقتصاد خلاق در ایران بدون ابزارهای مالی نوین و شفاف‌سازی زنجیره ارزش ناتوان است رشد کند. آرش حیدریان، مدیرعامل زیین، با اشاره به ضرورت حضور صندوق‌های خطرپذیر در این بخش گفت که «سرمایه‌گذاری در صنایع خلاق باید مبتنی بر ارزش دارایی نامشهود باشد، نه صرفاً دارایی فیزیکی.»
در پنل دوم با موضوع «صادرات خلاقانه؛ راهکارهای جهانی شدن صنایع خلاق»، فعالان این عرصه از جمله صفا صیرفی، مشاور برند باسلام، بر اهمیت شناخت مخاطب جهانی و توسعه زبان بین‌المللی برند ایرانی تأکید کردند. آنان گفتند جهانی شدن صرفاً به معنی صادرات محصول نیست، بلکه نیازمند «زبان مشترک فرهنگی» است.
در سومین پنل، با موضوع «منابع انسانی در صنایع خلاق؛ هنرمند و انسان، محور صنایع خلاق»، سخنرانان بر نقش آموزش، کوچینگ و پرورش سرمایه انسانی تأکید کردند. محمدرضا کتابی، کوچ کسب‌وکارهای خلاق، گفت که «صنایع خلاق بدون توسعه فردی هنرمندان، رشد نخواهد کرد. انسان پیش از مهارت باید رشد کند تا ایده‌اش ماندگار شود.»
یکی از مهم‌ترین پنل‌های روز نخست، گفت‌وگو درباره «حکمرانی و مالکیت فکری در صنایع خلاق؛ قانون‌گذاری برای رشد و نوآوری» بود. در این نشست، محسن احمدزاده، پرویز کرمی، علی شیرین‌زاد، رضا مستمع و سیدصادق پژمان از زوایای مختلف به ساختار قانون‌گذاری و چالش‌های حمایت از خلاقیت خریدند.
شیرین‌زاد با لحنی صریح از بوروکراسی خسته‌کننده و قوانین متناقض انتقاد کرد و گفت: «ما بیش از دوازده‌هزار قانون داریم که بسیاری از آن‌ها عملاً کارکردی ندارند. کشورهایی با دو‌هزار قانون بهتر اداره می‌شوند. زمان آن رسیده که قوانین زائد را پاک کردن کنیم.»
در مقابل، رضا مستمع، نماینده مرکز پژوهش‌های مجلس، تأکید کرد که مشکل، نداشتن قانون نیست بلکه نبود اجرای درست و ضعف در نظام مالکیت فکری است. او افزود: «بسیاری از تولیدکنندگان فرهنگی و هنری از نبود حمایت در برابر کپی‌کاری آسیب می‌بینند. اگر قرار است بازار خلاق شکل بگیرد، باید مالکیت فکری به رسمیت شناخته شود و مردم خود به ناظران این بازار تبدیل شوند.»
سیدصادق پژمان، مدیرعامل مؤسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنردر این پنل به طور صریح درباره نقش دولت در آینده حکمرانی فرهنگی اختصاص داشت. پژمان با تأکید بر اینکه «حکمرانی فرهنگی یعنی ساختن بستر برای خلاقیت، نه صدور دستور برای آن»، تشریح کرد: «توسعه صنایع خلاق تنها زمانی ممکن است که دولت از نقش تصدی‌گر خارج شود و به تسهیل‌گر تبدیل گردد.» او افزود که نظام فرهنگی کشور هنوز بیش از اندازه بر مجوز و کنترل متمرکز است و این رویکرد مانع رشد طبیعی خلاقیت می‌شود.»
سپس، پژمان بر پیوند میان فناوری، سرمایه اجتماعی و سیاست فرهنگی تأکید کرد و گفت: «فرصت امروز ما در تقاطع فرهنگ و فناوری است. اگر از آن غافل شویم، دیگران روایت ما را خواهند نوشت.» او وعده داد که مؤسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر، نتایج گفت‌وگوهای دو روز رویداد را به نقشه‌ای عملی برای تقویت اکوسیستم صنایع خلاق تبدیل خواهد کرد؛ نقشه‌ای که هدفش اعتمادسازی، مشارکت اجتماعی و تبدیل فرهنگ به محور توسعه ملی است.
نیز در اولین روز این رویداد از تمبر ویژه صنایع خلاق نیز رونمایی شد.
روز دوم: فناوری، هویت و نوآوری اجتماعی
روز دوم رویداد، به‌نوعی ترکیب نگاه فرهنگی و فناورانه بود. در نخستین پنل با عنوان «نقش فناوری‌های نوین در صنایع خلاق؛ ابزارهای ملی و جهانی در توسعه»، فعالان فناوری از جمله مصطفی اکرمی، هادی شریفی (مدیرعامل تپسل)، مصطفی کیوانیان و حسن میثمی از وزارت ارتباطات، درباره ظرفیت هوش مصنوعی، بلاک‌چین و سکوی نرم‌افزاری‌های تبلیغاتی سخن گفتند.
میثمی در این نشست با اشاره به ضرورت «همگرایی میان فناوری و فرهنگ» گفت: «هوش مصنوعی اگر در بستر فرهنگی بومی توسعه پیدا نکند، به‌جای توانمندسازی، موجب بی‌هویتی می‌شود. ما باید الگوریتم را با زبان فرهنگی ایران همسو کنیم.» در مقابل، مصطفی فاطمی، مدیرعامل میلی‌گلد، تجربه خود را از پیوند طلا، هنر و فناوری توضیح داد و گفت: «باید به سکوی نرم‌افزاری‌های دیجیتال به چشم ابزار خلق ارزش فرهنگی نگاه کرد نه صرفاً ابزار فروش.»
