در سال‌های اخیر پژوهش‌های متعدد نشان داده‌اند که آلودگی پلاستیکی تنها محدود به دریاها نیست و ذرات ریز میکرو و نانوپلاستیک اکنون در خاک‌های کشاورزی نیز یافت می‌شوند. این ذرات می‌توانند با ریشه وارد بافت گیاه شوند و در بخش‌های خوراکی مانند ساقه، برگ و میوه تجمع یابند.
در مطالعه‌ای جدید، گروهی از دانشمندان دانشگاه پلیموث در بریتانیا گیاه تربچه را در محیط هیدروپونیک (کشت در آب بدون خاک) که حاوی ذرات نانوپلاستیک پلی‌استایرن بود، پرورش دادند. پس از پنج روز، حدود ۵ درصد از ذرات پلاستیکی وارد ریشه‌های تربچه شدند. از این میزان، حدود یک‌چهارم در بخش خوراکی ریشه و حدود یک‌دهم در برگ‌های بالایی گیاه دیدن شد. این درحالی است که گیاهان به طور طبیعی ساختارهایی دارند که معمولاً از لاگین مواد مضر به درونشان جلوگیری می‌کند.
ناتانیل کلارک، فیزیولوژیست و یکی از نویسندگان مطالعه، به‌نقل از ساینس‌آلرت می‌گوید: «در ریشه‌ی گیاهان لایه‌ای به نام نوار کاسپاری هست که مانند فیلتر عمل می‌کند و مانع لاگین ذرات زیان‌آور می‌شود. این نخستین بار است که نشان داده شده نانوپلاستیک‌ها می‌توانند از این سد عبور کنند و در بافت گیاه تجمع یابند و پس، به موجوداتی که آن‌ها را می‌خورند منتقل شوند.»
براساس یافته‌ها، حتی مواد غذایی تازه و سالم می‌توانند در هر لقمه میلیون‌ها ذره پلاستیکی در ابعاد نانومتری (کوچک‌تر از یک میلیونم سانتی‌متر) داشته باشند.
البته این پژوهش محدودیت‌هایی نیز دارد. شرایط آزمایش دقیقاً مشابه مزرعه واقعی نبود، میزان پلاستیک در محلول مورد استفاده بیشتر از مقدار معمول در خاک‌های طبیعی بود و فقط یک نوع پلاستیک و یک گونه گیاه بررسی کردن شد. با‌این‌حال، اصل ماجرا روشن است: ذرات بسیار ریز پلاستیک می‌توانند از سدهای محافظ گیاه عبور کنند و وارد زنجیره غذایی شوند. با گسترش سریع آلودگی پلاستیکی در سراسر جهان، احتمال می‌رود این پدیده در مقیاس جهانی رخ دهد.
پژوهش‌های پیشین نشان داده‌اند که ذرات میکرو و نانوپلاستیک می‌توانند وارد بدن انسان شوند، اما هنوز به‌طور دقیق مشخص نیست که این ذرات فوق‌العاده ریز چه میزان آسیب به بدن وارد می‌کنند. برخی مطالعات احتمال داده‌اند که این آلودگی‌ها می‌توانند موجب اختلالات گوناگون زیستی شوند.
ریچارد تامپسون، زیست‌شناس دریا و از محققان پژوهش می‌گوید: «نباید خیلی تعجب کنیم، زیرا در تمام مطالعات پیشین، میکروپلاستیک‌ها را تقریباً در هر جایی که جست‌وجو کرده‌ایم، یافته‌ایم. اما این تحقیق به‌روشنی نشان می‌دهد که ذرات پلاستیکی نه‌تنها در آبزیان، بلکه در گیاهان خوراکی نیز می‌توانند تجمع پیدا کنند.» او ادامه دادن می‌دهد: «این مطالعه بخشی از تلاش ما برای درک چگونگی تجمع ذرات پلاستیکی در طبیعت و نوتیفیکیشندهای احتمالی آن بر سلامت انسان است.»
پژوهش در ژورنال Environmental Research منتشر شده است.
