درمانهای رایج سرطان مانند شیمیدرمانی و پرتودرمانی، اگرچه مؤثر هستند، اما اغلب با عوارض جانبی شدیدی همراهند، زیرا به سلولهای سالم نیز آسیب میرسانند. اکنون دانشمندان یک درمان امیدوارکننده توسعه دادهاند که از نور LED و نانورقههای بسیار نازک قلع برای ازبینبردن سلولهای سرطانی استفاده میکند، درحالیکه بافت سالم را دستنخورده باقی میگذارد.
درحالحاضر درمان نوری-حرارتی (PTT) یکی از امیدوارکنندهترین روشهای نوین برای درمان هدفمند سرطان است. این روش از نور برای گرمکردن و ازبینبردن سلولهای سرطانی بدون نیاز به جراحی یا داروهای سمی استفاده میکند. اما ورژنهای فعلی PTT به مواد گرانقیمت (مانند نانوذرات طلا) و لیزرهای قدرتمند متکی هستند که هم هزینه بالایی دارند و هم گرمای ناشی از لیزر میتواند به بافتهای سالم اطراف آسیب برساند.
اکنون محققان دانشگاه تگزاس در آستین و دانشگاه پورتو پرتغال با ایجاد دو تغییر بزرگ، این روش را ایمنتر و بسیار ارزانتر کردهاند: ۱. جایگزینی لیزر گرانقیمت با نور LED ارزانقیمت. ۲. ساخت نانورقههای SnOx (اکسید قلع) به عنوان ماده فعالشونده.
درمان سرطان با نور LED و نانوورقههای قلع
محققان دریافتند نانوذرات SnOx عملکرد فوقالعادهای در تبدیل نور به گرما دارند. این نانوذرات با روشی مقیاسپذیر و سازگار با محیطزیست تولید میشوند. هنگامی که نور LED نزدیک به مادون قرمز (طول موج ۸۱۰ نانومتر) به این نانوذرات تابانده میشود، آنها خیلی داغ میشوند و این گرما را به صورت غیرتابشی آزاد میکنند. این فرایند سلول سرطانی را از بین میبرد.
این نانوذرات دارای بازده تبدیل نوری-حرارتی شگفتانگیز ۹۳ درصد هستند و پس از چهار چرخه تابش، پایداری ساختاری و عملکرد خود را حفظ میکنند.
این روش در آزمایشگاه نتایج بسیار مؤثری در برابر سلولهای سرطانی تهاجمی نشان داد: پس از فقط ۳۰ دقیقه قرارگرفتن در معرض نور LED، تا ۹۲ درصد از سلولهای سرطان پوست و ۵۰ درصد از سلولهای سرطان روده بزرگ نابود شدند. نکته مهم این بود که این درمان هیچ خطری برای سلولهای سالم پوست انسان نشان نداد. این ایمنی، بزرگترین مزیت این روش نسبت به شیمیدرمانی است.
محققان میگویند: «هدف نهایی ما این است که این فناوری را در همهجا در دسترس بیماران قرار دهیم، بهویژه در مکانهایی که اجازه دسترسی به تجهیزات تخصصی محدود است.» محققان آیندهای را پیشبینی میکنند که در آن درمان سرطانهای پوست میتواند از بیمارستان به خانه بیمار منتقل شود.
یافتههای این پژوهش در ژورنال ACS Nano منتشر شده است.
