آتشفشان هایلی گوبی در منطقهی بسیار فعال «شکاف شرق آفریقا» قرار دارد؛ جایی که پوستهی زمین به دلیل دورشدن صفحههای تکتونیکی آفریقا و عربستان از یکد برنامهیگر، در حال کشیدهشدن و نازکشدن است. آریانا سولداتی، آتشفشانشناس در دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی، توضیح میدهد که این فرآیند باعث بالا آمدن سنگهای داغ از گوشته و تبدیل آنها به ماگما میشود. او میافزاید:
تا زمانی که شرایط شکلگیری ماگما فراهم باشد، یک آتشفشان، حتی اگر هزار یا دههزار سال خاموش مانده باشد، همچنان توان فوران دارد.
– آریانا سولداتی
البته بیداری ناگهانی هایلی گوبی کاملاً هم غیرمنتظره نبود. پژوهشگران در ماه ژوئیه، فوران آتشفشان فعال دیگری به نام اِرتا اَلِه را در همان نزدیکی ثبت کرده بودند. دادههای ماهوارهای همزمان نشان دادند که تودهای عظیم از ماگما از زیر ارتا اله به حرکت درآمده و مسیری بیش از ۳۰ کیلومتر را در عمق پوسته طی کرده تا به زیر هایلی گوبی و حتی فراتر از آن برسد. دیدنی ابرهای سفید پفدار برفراز دهانه و بالاآمدن چند سانتیمتری سطح زمین، آخرین سرنخها برای دانشمندان بود.
فوران اخیر به دلیل موقعیت دورافتادهاش خطر چندانی برای ساکنان محلی ندارد. بااینحال براساس ریپورت رویترز، تصاویر ماهوارهای نشان دادند که ابر خاکستر ناشی از فوران از فراز دریای عرب به سمت شرق و شبهقاره هند درحال حرکت است. همین اتفاق موجب شد که ایر ایندیا، یکی از بزرگترین ایرلاینهای هند، نزدیک به ۱۲ پرواز خود را در روزهای دوشنبه و سهشنبه کنسل کند.
بیدارشدن هایلی گوبی موجی از هیجان و فعالیت علمی را نیز به راه انداخته است. درک کییِر، زمینشناس دانشگاه ساوتهمپتون که در زمان فوران در اتیوپی حضور داشت، بهشتاب نمونههایی از خاکستر تازه را جمعآوری کرد. این نمونهها کلید کشف ترکیب ماگمایی هستند که انفجار شگفتانگیز را رقم زده و شاید نشان دهند که آیا هایلی گوبی واقعاً برای ۱۲ هزار سال در خواب عمیق بوده است یا خیر. این رویداد بار دیگر ثابت کرد که منطقهی فعال زمینشناسی در اتیوپی، تا چه اندازه نیازمند پژوهش و توجه بیشتر است.
